تحصیل در آلمان 2024 (شرایط و قوانین تحصیل در آلمان)
آلمان به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی دنیا، از یک سیستم آموزشی و تحصیلی حیرت‌انگیز برخوردار است. این کشور بعد از انگلیس، رتبه سوم جهانی را از نظر شرایط تحصیلی و آموزشی دارد.
جالب است بدانید که از 73 دانشگاه این کشور، 43 دانشگاه جزو بهترین دانشگاه‌های دنیا در لیست 100 دانشگاه برتر هستند. این آمار، هر دانشجویی را برای تحصیل در آلمان وسوسه می‌کند.
به همین دلیل بسیاری از افراد به دنبال دریافت ویزای تحصیلی آلمان هستند. آیا شما هم می‌خواهید برای این ویزا درخواست دهید؟ واقعیت این است که به دلیل بروکراسی زیاد و تغییرات مداوم قانونی از طرف دولت آلمان، بسیاری از دانشجویان نسبت به تایید درخواست تحصیل در آلمان نگران هستند.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم با انتشار این مقاله به تمام سوالات شما درباره شرایط، قوانین، هزینه‌ها و همچنین مزایای تحصیل در آلمان و دریافت این ویزا پاسخ دهیم.
ویزای تحصیلی در آلمان چیست؟
به زبان ساده، ویزای تحصیلی در آلمان (Germany Study Visa) یکی از انواع ویزاهای این کشور است که به متقاضیان از کشورهای غیراتحادیه اروپا اجازه می‌دهد برای تحصیل در یک دانشگاه یا موسسه آموزش عالی به آلمان سفر کنند.
این ویزا یکی از ویزاهای ملی آلمان است و افرادی از آن استفاده می‌کنند که قصد دارند بیشتر از 90 روز در آلمان بمانند. در صورتی که بخواهید کمتر از 90 روز در آلمان برای تحصیل بمانید، باید ویزای شینگن بگیرید.
دقت کنید که اگر به دنبال تحصیل در آلمان هستید، باید در زمان مناسب برای آن اقدام کنید؛ برای این کار، می‌توانید به نمایندگی‌های دیپلماتیک آلمان در ایران (سفارت‌خانه یا سرکنسولگری‌ها) درخواست دهید.
نسبت به مدت زمانی که می‌خواهید در آلمان بمانید و همچنین دلیل سفر شما، این کشور ویزای تحصیلی صادر می‌کند. همچنین مدرک و رزومه علمی شما باید از طرف یکی از دانشگاه‌های این کشور پذیرش شود. این نکته یکی از مهمترین شرایط دریافت ویزای تحصیل در آلمان است.
از جمله مراکز علمی که می‌توانید از آنها برای تحصیل، پذیرش بگیرید، می‌توان به دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های علوم کاربردی و آکادمی‌های هنر و موسیقی و … اشاره کرد.
این ویزا برای کدام دوره‌های تحصیلی است؟
در صورتی که قصد شرکت در هرکدام از دوره‌های آموزشی زیر را دارید، می‌توانید ویزای تحصیل در آلمان را بگیرید:
- تحصیلات آکادمیک تمام وقت
- دوره پیش‌دانشگاهی دولتی (Studienkolleg): این دوره برای دانشجویان خارجی که مدرک دیپلم آنها برای ورود مستقیم به دانشگاه‌های آلمان معتبر شناخته نمی‌شود، در نظر گرفته شده است.
پس از گذراندن این دوره، شما در آزمونی به نام Feststellungsprüfung شرکت خواهید کرد. در صورت قبولی در این آزمون، مدرکی به نام Zulassungsbescheinigung دریافت می‌کنید که به معنای داشتن صلاحیت ورود به دانشگاه است.
با داشتن این مدرک، می‌توانید برای پذیرش در دانشگاه‌های آلمان اقدام کنید.
- کارآموزی مقدماتی اجباری
چرا تحصیل در آلمان؟
کشور آلمان با پذیرش بیش از 458 هزار دانشجوی خارجی تاکنون یکی از قطب‌های آموزشی در دنیا محسوب می‌شود. یکی از مزایای تحصیل در این کشور دسترسی به یک سیستم آموزشی منطبق با استانداردهای جهانی است.
از طرفی، هزینه تحصیل در آلمان بسیار ارزان و در بسیاری موارد، کاملا رایگان است؛ خصوصا برای دانشجویان خارجی! همچنین، اقتصاد قوی و پیشرفته باعث شده که پس از تحصیل در این کشور، بازار پررونق با ظرفیت‌های شغلی فراوان به روی شما گشوده شود.
در ادامه با برخی از مزایای تحصیل در آلمان آشنا خواهید شد.
امکان سفر به کشورهای اروپایی
دانشجویان از کشورهای غیر اتحادیه اروپا می‌توانند با ویزای تحصیلی آلمان از کشورهای اروپایی بازدید کرده و جاذبه‌های دیدنی آنها را کشف کنند.
با ویزای تحصیل در آلمان نه تنها می‌توانید به قله‌های تحصیلی و تخصصی دست پیدا کنید، بلکه بهترین فرصت برای تجربه سفر هیجان‌انگیز فراهم می‌شود.
برنامه‌های تحصیلی متنوع در آلمان
یکی از مزیت‌های آلمان، طیف گسترده از برنامه‌های تحصیلی است که دست شما را برای تحصیل در این کشور کاملا باز می‌گذارد. شما می‌توانید در مقاطع مختلف کارشناسی و کارشناسی ارشد در آلمان تحصیل کنید.
علاوه بر این، رایگان بودن یا کم هزینه بودن تحصیل در آلمان، روز به روز جذابیت این کشور را برای فرصت‌های تحقیقاتی بیشتر کرده است.
هزینه زندگی سازگار با بودجه
به جرات می‌توان گفت، هزینه تحصیل در آلمان در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی واقعا مقرون به صرفه است. هرچند هزینه زندگی در شهرهای بزرگ آلمان مانند برلین ممکن است کمی گرانتر باشد، اما شما می‌توانید با کمی پس‌انداز کردن، به هزینه‌های روزانه برسید.
فرصت‌های شغلی عالی
شاید برایتان جالب باشد بدانید که آلمان، کشور محبوب و پرطرفدار برای کار پاره‌وقت در اروپا است. شما می‌توانید به عنوان یک دانشجو با حداکثر 20 ساعت کار در هفته، تا حد زیادی مخارج زندگی در این کشور را جبران کنید.
مشاغل زیادی وجود دارد که می‌توانید به صورت پاره‌وقت آنها را انجام دهید؛ مانند معلم خصوصی، دستیار پژوهشی، کار درکافه یا رستوران!
یادگیری دوره زبان آلمانی
یکی از جذابیت‌های تحصیل در آلمان این است که از طریق آن می‌توانید با شرکت در دوره‌های زبان آلمانی به تسلط کافی روی آن برسید.
بسیاری از دانشگاه‌ها این دوره را به صورت رایگان یا با قیمت بسیار کم به شما ارائه می‌دهند. از طرفی، با یادگیری این زبان، دروازه کارهای متنوع پاره‌وقت، کارآموزی و همچنین تفریحات مختلف به رویتان باز می‌شود.
تحصیل در دانشگاه‌های معتبر جهانی
آلمان یکی از کشورهایی است که با دانشگاه‌های معروفش شناخته می‌شود؛ برای مثال، دانشگاه مونیخ یکی از این مراکز علمی است که برنامه‌های تحصیلی درجه یکی را در رشته‌های مختلف مانند فنی و مهندسی ارائه می‌کند. دانشگاه هایدلبرگ نیز در بخش علوم انسانی، سرآمد دانشگاه‌های دنیا است.
| دانشگاه | رتبه جهانی در سال 2024 | رتبه در کشور آلمان (2024) |
|---|---|---|
| Technical University of Munich | 30 | 1 |
| LMU Munich | 38 | 2 |
| Universität Heidelberg | 47 | 3 |
| Humboldt University of Berlin | 87 | 4 |
| RWTH Aachen University | 90 | 5 |
| University of Bonn | 91 | 6 |
| Charité - Universitätsmedizin Berlin | 94 | 7 |
| University of Tübingen | 95 | 8 |
| Free University of Berlin | 102 | 9 |
| University of Göttingen | 111 | 10 |
انواع ویزای تحصیل در آلمان
همانطور که قبلا اشاره شد، برای تحصیل در آلمان دو نوع ویزا وجود دارد:
- ویزای شنگن (ویزای C): برای دوره‌های کوتاه مدت تا سه ماه
- ویزای ملی (ویزای D): برای دوره‌های تحصیلی با طول زمانی بیش از سه ماه
به‌طورکلی ویزای ملی آلمان برای تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی صادر می‌شود. این مقاطع شامل کارشناسی، تبادل دانشجویی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌شود.
همچنین شرکت در دوره‌های پیش نیاز دانشگاهی یا دوره‌های غیر دانشگاهی زبان آلمانی را نیز پوشش می‌دهد.
با توجه به شرایط خود، می‌توانید برای یکی از سه نوع ویزای ملی آلمان (ویزای D) که برای دانشجویان صادر می‌شود، درخواست دهید:
- ویزای دانشجویی آلمان: اگر پذیرش تحصیلی از یک دانشگاه معتبر آلمان را دریافت کرده‌اید و آماده شروع تحصیل در یک برنامه آموزشی عالی هستید.
- ویزای متقاضی دانشجویی آلمان: اگر برای پذیرش در یک موسسه آموزش عالی مورد تایید دولت یا یک ارائه دهنده دوره‌های پیش نیاز معتبر درخواست داده‌اید و شانس خوبی برای پذیرش دارید، اما هنوز گواهی پذیرش یا تاییدیه درخواست را دریافت نکرده‌اید.
- ویزای دوره زبان آلمانی: اگر می‌خواهید بدون ادامه تحصیل در دانشگاه، در دوره‌های فشرده زبان آلمانی در آلمان شرکت کنید.
نکته قابل توجه:
داشتن حساب مسدود شده، یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش شانس موفقیت شما در پروسه اجازه تحصیل در آلمان است. این حساب، یکی از انواع حساب‌های بانکی آلمان است که نشان می‌دهد شما منابع کافی برای تامین هزینه زندگی یک ساله در آلمان را دارید.
مبلغ مورد نیاز در حساب مسدود از اکتبر ۲۰۲۲ برای دانشجویان خارجی، ۱۱,۲۰۸ یورو است. این مبلغ بر اساس هزینه‌های ماهیانه زندگی در آلمان (حدود ۹۳۴ یورو در ماه) محاسبه شده است.
در مورد شرایط و قوانین و مدارک مورد نیاز تحصیل در آلمان، بیشتر بخوانید:
شرایط تحصیل در آلمان چیست؟
اولین شرط برای اینکه واجد شرایط دریافت ویزای تحصیلی باشید، فراهم کردن تمام مدارک موردنیاز است. به این مدارک در بخش بعد اشاره می‌کنیم. همچنین حتما باید از طرف یک دانشگاه آلمانی پذیرش شده باشید.
یکی دیگر از شرایط ویزای تحصیلی آلمان، متناسب بودن سن متقاضی با مقطع آموزشی است. برای مثال، اگر می‌خواهید برای مقطع کارشناسی در آلمان درخواست دهید، باید کمتر یا برابر با 22 سال سن داشته باشید. برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد نیز حداکثر تا 32 سال سن پذیرفته می‌شود. شرط سنی برای دانشجویان مقطع دکترا تعریف نشده است.
شرط معدل نیز، یکی از شرایط مهم ویزای تحصیلی آلمان است. به طور کلی، دولت آلمان دانشجویان یا افرادی را برای ویزای تحصیلی تایید می‌کند که از نظر مهارت‌های علمی و سطح دانش در سطح مناسبی باشند.
با این شرایط، معمولا درخواست متقاضیانی که معدل آنها بیشتر از 15 است، تایید می‌شود. با این حال، برای پذیرش در برخی دانشگاه‌ها باید معدل خیلی بالاتری داشته باشید.
لیست مدارک موردنیاز تحصیل در آلمان
توجه داشته باشید که مدارک موردنیاز برای درخواست ویزای تحصیلی ممکن است برای هر کشوری کمی متفاوت باشد. با این حال، لیست زیر شامل مهم ترین مدارکی است که معمولا برای درخواست ویزای تحصیلی کشور آلمان باید ارائه دهید:
- فرم درخواست تکمیل شده
- گذرنامه معتبر به همراه کپی از صفحه اطلاعات
- چند قطعه عکس پرسنلی جدید با مشخصات بیومتریک
- نامه پذیرش از یک دانشگاه آلمان
- اثبات تمکن مالی مانند جزئیات حساب و دارایی
- نامه انگیزه‌نامه دلایل انتخاب رشته و دانشگاه
- رزومه تحصیلی
- بیمه درمانی اولیه که سه ماه اول حضور شما در آلمان را پوشش دهد. در این مرحله، معمولا بیمه مسافرتی کافی است. پس از ورود به آلمان، باید برای کل دوره اقامت خود نزد یکی از شرکت‌های بیمه خصوصی یا دولتی آلمان، بیمه درمانی کامل تهیه کنید.
- اثبات مهارت‌های زبان: مدرک زبان ارائه دهید یا مدارکی که نشان می‌دهد قصد دارید قبل از شروع تحصیل در دوره زبان آلمانی در آلمان شرکت کنید (به زبان انگلیسی یا آلمانی)
- گواهی‌های تحصیلی گذشته: برای مثال مدرک کارشناسی، مدرک دیپلم دبیرستان
- گواهی ازدواج
مراحل دریافت ویزای تحصیل در آلمان
بعد از اینکه مطمئن شدید تمام شرایط لازم را دارید، می‌توانید مراحل درخواست ویزای دانشجویی آلمان را آغاز کنید. این مراحل بسته به کشور شما ممکن است کمی متفاوت باشد. اما در اینجا یک نمای کلی از کارهایی که باید انجام دهید، آورده شده است:
1- پیدا کردن نزدیکترین سفارت یا کنسولگری آلمان
می‌توانید از این لیست یا گوگل برای پیدا کردن سفارت یا کنسولگری در کشور خود یا یک کشور نزدیک استفاده کنید تا جزئیات بیشتری در مورد الزامات ویزا و تعیین وقت مصاحبه به دست آورید.
تمام نمایندگی‌های رسمی آلمان در کشورهای مختلف وب سایت رسمی دارند که آدرس فیزیکی و اطلاعات تماس آنها به صورت آنلاین قابل دسترس است.
2- بررسی الزامات و قوانین
به وب سایت سفارت آلمان مراجعه کنید و به بخش ویزای تحصیلی بروید تا الزامات خاص کشور خود و رویه‌های تعیین وقت و رزرو نوبت به صورت آنلاین را بررسی کنید.
قبل از تعیین وقت مصاحبه، حتما تمام اطلاعات ارائه شده (به ویژه مدارکی که نیاز دارید) را به دقت بررسی نمایید تا مدرکی را فراموش نکرده باشید. در این مرحله باید فرم موردنیاز برای درخواست ویزا را در سایت به صورت آنلاین تکمیل کنید.
3- تعیین وقت مصاحبه
پس از آماده شدن، از طریق وب سایت سفارت آلمان در کشور خود، برای وقت مصاحبه ویزا اقدام کنید. ممکن است سفارتخانه‌ها به دلیل ترافیک درخواست‌ها، مدارک شما را با تاخیر بررسی کنند؛ بنابراین توصیه می‌شود از چند هفته قبل درخواست خود را ثبت کنید.
برای رزرو وقت مصاحبه اینجا کلیک کنید
4- بررسی مجدد و ارسال مدارک
پس از تایید تاریخ مصاحبه ویزا، باید همه مدارک خود را دوبار بررسی کنید تا مطمئن شوید همه چیز مرتب است. در این مرحله ممکن است سفارت از شما بخواهد برخی مدارک را تکمیل کنید. سپس این مدارک را باید در زمان مصاحبه به سفارت تحویل دهید.
5- پرداخت هزینه و آمادگی برای مصاحبه ویزا
قبل از مصاحبه ویزا، هزینه غیر قابل استرداد صدور ویزا (۷۵ یورو برای بزرگسالان و 37.50 یورو برای افراد زیر سن قانونی) را پرداخت کنید و تاییدیه پرداخت را نگه دارید. با مرور سوالات رایج ویزای دانشجویی، از قبل برای مصاحبه آماده شوید.
پس از مصاحبه، باید منتظر تصمیم نهایی در مورد وضعیت ویزا و بررسی امکان تحصیل در آلمان باشید.
میزان موفقیت دریافت ویزای تحصیلی آلمان چقدر است؟
برخلاف تصور رایج، گرفتن ویزای دانشجویی آلمان چالش بزرگی نیست. آمارها نشان می‌دهد که در سال 2022، نرخ موفقیت برای این نوع ویزا حدود 95 درصد بوده است. به عبارتی، از هر 100 متقاضی، 95 نفر موفق به اخذ ویزای تحصیلی آلمان شده‌اند.
بنابراین، اگر قصد تحصیل در این کشور را دارید، احتمال رد شدن درخواست شما بسیار پایین است. تنها کافی است تمام مراحل اساسی را به درستی طی کنید. با انجام این مراحل، شانس شما برای رسیدن به هدفتان، یعنی تحصیل در آلمان، به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
فرایند دریافت ویزای تحصیلی چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان پردازش درخواست ویزای دانشجویی آلمان ممکن است حدود 2 تا 3 ماه طول بکشد. این زمان در برخی موارد خصوصا برای دانشجویانی که بورسیه تحصیلی از یک موسسه دولتی آلمان مانند DAAD دریافت کرده‌اند، به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد!
به خاطر داشته باشید که این مدت زمان برای همه افراد یکسان نیست و بسته به شرایط و کشوری که درخواست می‌دهید، می تواند متغیر باشد؛ به طور مثال، در برخی کشورها، پردازش ویزای دانشجویی آلمان ممکن است 4 هفته، در برخی دیگر 8 هفته و حتی در برخی موارد تا 12 هفته نیز به طول انجامد؛ بنابراین، برای اینکه به موقع به آلمان برسید، ارائه درخواست ویزا در اسرع وقت از اهمیت بالایی برخوردار است.
هزینه ویزای تحصیل در آلمان چقدر است؟
هزینه ویزا برای متقاضیان زیر 18 سال 37.50 یورو و برای متقاضیان بالای 18 سال 75 یورو است.
نکات بسیار مهم برای تایید شدن درخواست ویزا
موارد زیر نکاتی مهم هستند که به عنوان متقاضی یا دارنده ویزای آلمان باید بدانید:
- احتمال درخواست مدارک اضافی: ممکن است افسر ویزا در زمان مصاحبه مدارک بیشتری از شما درخواست کند.
- حضور در مصاحبه: حضور شخصي شما در جلسه مصاحبه الزامی است.
- اعتبار گذرنامه: گذرنامه شما باید برای کل دوره اقامت شما در آلمان، از جمله تمدید احتمالی، اعتبار داشته باشد.
- اهمیت تکمیل فرم درخواست: درخواست‌های ناقص معمولا رد می‌شوند.
- چسباندن عکس: عکس خود را به فرم درخواست ویزا چسب نزنید.
- همراه در مصاحبه: در زمان مصاحبه ویزا، همراه بردن فرد دیگری به سفارت یا کنسولگری مجاز نیست.
- حق اعتراض: هر متقاضی حق دارد در صورت رد شدن ویزا، نسبت به تصمیم سفارت یا کنسولگری اعتراض قانونی کند.
بعد از دریافت اجازه تحصیل در آلمان؛ چه قوانینی را باید رعایت کنم؟
دارا بودن ویزای دانشجویی آلمان به شما امکان می‌دهد تا کارهای زیر را انجام دهید:
- تمدید مجوز اقامت دانشجویی: اگر نتوانستید دوره تحصیلی خود را در مدت زمان ویزا تمام کنید، اما قصد دارید آن را در یک زمان منطقی به پایان برسانید، می‌توانید برای تمدید مجوز اقامت دانشجویی اقدام نمایید.
- کار دانشجویی: شما مجاز به داشتن کار دانشجویی تا سقف 120 روز کاری در سال هستید، حتی اگر همزمان در یک موسسه آموزشی مشغول به کار پاره وقت باشید. با این حال، این کار نباید با روند تحصیل شما تداخل داشته باشد.
- اقامت برای جستجوی کار پس از فارغ التحصیلی: تنها در صورتی که تحصیلات خود را در آلمان به پایان برسانید، می‌توانید برای مجوز اقامت جهت جستجوی کار بعد از فارغ التحصیلی اقدام کنید.
این مجوز به شما امکان می‌دهد تا به مدت 6 ماه پس از فارغ التحصیلی به دنبال کار باشید یا به صورت خویش فرما فعالیت نمایید. همچنین در حین جستجوی کار مرتبط با رشته تحصیلی خود، می‌توانید شغل موقت دیگری داشته باشید.
با داشتن ویزای دانشجویی آلمان مجاز به انجام موارد زیر نیستید:
- کار تمام وقت: شما نمی‌توانید شغلی داشته باشید که ملزم به کار کردن 240 روز کاری در سال باشد. همچنین، در حین دانشجویی، شرایط لازم برای درخواست مجوز کار را ندارید.
- ترک تحصیل: شرکت نکردن در کلاس‌های درس ممکن است منجر به لغو مجوز اقامت شما در آلمان شود.
نکات مهم کار و زندگی در آلمان
دانشجویانی که قصد تحصیل در آلمان را دارند، بهتر است با برخی نکات در مورد سبک زندگی و اخلاق کاری در آلمان آشنا شوند.
اولین نکته این است که آلمانی‌ها به وقت شناسی اهمیت زیادی می‌دهند و انتظار دارند دیگران نیز برای جلسات، قرار ملاقات‌ها و تعهدات کاری سر وقت حاضر شوند. وقت شناسی نشان‌دهنده احترام به وقت دیگران و نشانه‌ای از حرفه‌ای بودن است.
علاوه بر این، مردم و دولت آلمان، به داشتن تعادل سالم بین کار و زندگی شخصی واقعا باوردارند. آنها اولویت را به زمان شخصی، فعالیت‌های تفریحی و زندگی خانوادگی می‌دهند و کار معمولا به ساعات کاری مشخص محدود می‌شود. این تعادل به رفاه کلی افراد کمک می‌کند و باعث افزایش بهره‌وری در ساعات کاری می‌شود.
همچنین بهتر است بدانید که در این کشور بر کار گروهی و همکاری در محیط کار اهمیت زیادی داده می‌شود. آلمانی‌ها برای همکاری، ارتباط باز و به اشتراک گذاشتن ایده‌ها ارزش قائل هستند.
از طرفی خوب است بدانید که آلمان دارای سیستم حمل و نقل عمومی توسعه یافته و کارآمدی است. این سیستم شامل قطار (دویچه بان)، تراموا، اتوبوس و مترو در شهرهای بزرگ می‌شود.
اگر به فکر این هستید که بعد از تحصیلات خود به سراغ کسب و کار بروید، مقاله ویزای استارتاپ آلمان را بخوانید یا مقاله ویزای کار در آلمان را بررسی کنید.
اگر به بدنبال بررسی اماکن تحصیل در سایر کشورها هستید، صفحه تحصیل در کانادا را ببینید.
جمع‌بندی و سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل به بررسی شرایط و نحوه درخواست ویزای تحصیلی در آلمان بپردازیم. بنظر شما آیا آلمان همانطور که برای تحصیل مناسب است، برای زندگی نیز شرایط مناسبی دارد؟
لطفا نظر خود را با ما در میان بگذارید. در پایان بهتر است بدانید که طی کردن فرایند درخواست ویزای تحصیلی به دلایل مختلفی از جمله بروکراسی اداری و قوانین پیچیده، ممکن است واقعا چالش‌برانگیز باشد.
اگر فکر می‌کنید سوالات زیادی در ذهن دارید و باید از کسی کمک بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم سوالات خود را از طریق راه‌های ارتباطی سایت با کارشناسان تحصیل در آلمان در میان بگذارید.