بسیاری از افراد جامعه در حال راه‌اندازی کسب‌وکار خود هستند و ترجیح می‌دهند برای خودشان کار کنند. بسیاری از کارآفرینانی که با دانش کافی اقدام به راه‌اندازی کسب‌وکار می‌کنند، موفق می‌شوند و به اهداف خود دست می‌یابند.
اما واقعیت این است که راه‌اندازی استارتاپ و کسب‌وکار بسیار سخت است و کسب‌وکارهایی که بی‌توجه به شرایط آغاز می‌کنند، ممکن است در همان آغاز کار شکست می‌خورند.
بعضی دیگر از کسب‌وکارها نمی‌توانند در برابر ناملایمات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی تاب بیاورند و کم‌کم از میدان به در می‌شوند. برای مثال، در نیمۀ اول سال ۲۰۲۳، به‌دلیل تورم، افزایش نرخ‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری، زمان چالش‌برانگیزی برای کارآفرینان و صاحبان استارتاپ‌ها بوده است.
در این مقاله از سایت سوگیموتو ویزا به ۹ مورد از مهمترین دلایل شکست کسب و کارهای نوپا شامل عدم نیاز بازار به محصول، مدیریت منابع مالی، مطابق با تغییرات پیش نرفتن، انتخاب بازار اشتباه و غیره را به صورت کامل توضیح دادیم.
دلایل شکست استارتاپ‌ها
اگر از صاحبان مشاغل پرس‌وجو کنید، دلایل زیادی برای شکست کسب‌وکارشان بیان می‌کنند. برخی از علل شکست استارتاپ‌ها ثابت‌اند و برخی دیگر در طول زمان تغییر می‌کنند.
برخی دلایل نیز ناگهانی به وجود می‌آیند مانند شیوع کووید-۱۹ که باعث تعطیلی بسیاری از استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپا در سراسر جهان شد. بیایید با هم 9 تا از دلایل شکست استارتاپ ها را مرور کنیم:
- عدم نیاز بازار به محصول یا خدمات
- مدیریت نادرست منابع مالی
- عدم انطباق با تغییرات
- نداشتن مدل جامع کسب‌وکار
- انتخاب بازار اشتباه
- عدم تمرکز
- عدم شناخت نیاز مشتری
- انتخاب شرکای نامتناسب
- بازاریابی بد یا غفلت از بازاریابی و فروش
1. عدم نیاز بازار به محصول یا خدمات
اینکه بازار به محصول یا خدمات ارائه‌شده نیازی نداشته باشد یا محصول با بازار (Product-Market Fit) متناسب نباشد، با ۴۲ درصد بیشترین دلیل شکست استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپاست. استارت‌آپ‌ها نیاز به محصولی دارند که مشکل واقعی مخاطبان هدفشان را رفع کند.
طبق بررسی‌ها، از سال ۲۰۲۰، عدم نیاز بازار به محصول و زمان‌بندی نامناسب عرضه محصولات و خدمات به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.
برخی از عواملی که باعث بروز این چالش می‌شوند عبارت‌اند از:
- عدم درک صحیح نیازها و خواسته‌های بخش‌های مختلف بازار
- تحقیقات بازار ضعیف یا ناکارآمد
- ورود به بازارهای اشباع‌شده
- زمان‌بندی نامناسب برای ورود به بازار
برای عدم نیاز بازار به محصول یا خدمات چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- انجام تحقیقات قوی بازار: قبل از ورود به بازار، باید تحقیقات جامع انجام دهید تا نیازها و رقبا و فرصت‌های موجود را دقیقاً شناسایی کنید.
- یافتن جایگاه مناسب در بازار: باید با تمرکز بر یک نیچ خاص یا ارائۀ ارزش پیشنهادی خاص، استارتاپ خود را از رقبا متمایز کنید و جایگاه مناسب را بیابید.
- زمان‌بندی مناسب عرضه محصول: باید زمان عرضه محصول را به‌دقت انتخاب کنید. اگر محصول و خدمات در زمان نامناسب عرضه شوند، نیازی برای آنها وجود نخواهد داشت.
- انعطاف‌پذیری و تطبیق‌پذیری: باید آماده تطبیق با شرایط تغییر‌پذیر بازار و چالش‌های جدید باشید. کسب‌وکارهایی که نتوانند با شرایط موجود هم‌گام شوند، محکوم به شکست هستند.
۲. مدیریت نادرست منابع مالی
خیلی از استارتاپ‌ها ناکافی‌‌بودن منابع مالی را به‌عنوان دلیل شکست کسب‌وکارشان معرفی می‌کنند؛ اما این دلیل، واقعیت ماجرا را مشخص نمی‌کند. درست است که کمبود منابع مالی همیشه مشکل اصلی کسب‌وکارهاست، اما مدیریت ضعیف منابع مالی عامل اصلی است که منجر به شکست ۲۹درصد از استارت‌آپ‌ها می‌شود.
برنامه‌ریزی دقیق و پیش‌بینی‌های مالی واقع‌بینانه بسیار مهم‌اند. برخی از عوامل مدیریت نادرست منابع مالی عبارت‌اند از:
- نداشتن برنامه‌ریزی مالی دقیق
- پیش‌بینی‌های غیرواقعی
- رصدنکردن دقیق هزینه‌ها
- عدم تمایل به جذب سرمایه جدید
برای غلبه بر چالش مدیریت نادرست منابع مالی چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- انجام تحقیقات قوی بازار: قبل از ورود به بازار، باید تحقیقات جامع انجام دهید تا نیازها و رقبا و فرصت‌های موجود را دقیقاً شناسایی کنید.
- یافتن جایگاه مناسب در بازار: باید با تمرکز بر یک نیچ خاص یا ارائۀ ارزش پیشنهادی خاص، استارتاپ خود را از رقبا متمایز کنید و جایگاه مناسب را بیابید.
- زمان‌بندی مناسب عرضۀ محصول: باید زمان عرضه محصول خود را به‌دقت انتخاب کنید. اگر محصول و خدمات در زمان نامناسب عرضه شوند، نیازی برای آنها وجود نخواهد داشت.
- انعطاف‌پذیری و تطبیق‌پذیری: باید آماده تطبیق با شرایط تغییر‌پذیر بازار و چالش‌های جدید باشید. کسب‌وکارهایی که نتوانند با شرایط موجود هم‌گام شوند، محکوم‌اند به شکست.
در مورد مدیریت منابع مالی و تاثیر آن بر اکوسیستم استارتاپی در کانادا و آمریکا بیشتر بدانید.
۳. عدم انطباق با تغییرات
بازار پویاست و ۷۵درصد از استارتاپ‌ها حداقل یک بار استراتژی خود را تغییر می‌دهند. استارتاپ‌ها باید چابک باشند و با تغییرات بازار سازگار شوند. دلایل بسیاری را برای تغییرات بازار بیان می‌کنند که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- تغییر نیازهای مشتری
- ظهور رقبای جدید
- سرعت به‌روزرسانی فناوری‌ها
- تغییرات وضعیت اقتصادی
برای غلبه بر چالش عدم انطباق با تغییرات چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- فرصت‌ها و تهدیدهای جدید را شناسایی کنید: برای موفقیت، استارتاپ‌ها باید از فرصت‌های جدید استفاده کنند و با شناسایی تهدیدها، موانع را پشت‌سر بگذارند. برای مثال، هوش مصنوعی یکی از فرصت‌های جدید و بی‌ثباتی اقتصادی تهدیدی برای کسب‌وکارهاست.
- فرهنگ نوآوری ایجاد کنید: محیطی را فراهم کنید که در آن، کارکنان ایده‌های خود را بدون سانسور ارائه دهند.
- ساختار سازمانی چابک ایجاد کنید: از ساختارهای سازمانی سلسله‌مراتبی خودداری کنید و به‌جای آن تیم‌های کوچک و مستقل تشکیل دهید که می‌توانند به‌سرعت تغییر کنند.
- از ابزارها و فرایندهای چابک‌سازی استفاده کنید: از روش‌هایی مانند اسکرام (Scrum ) و کانبان (Kanban) برای مدیریت پروژه‌های خود استفاده کنید.
- به‌طور مداوم داده‌ها را جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل کنید: از داده‌ها برای درک نیازهای مشتریان، عملکرد بازار و رقابت خود کمک بگیرید.
- با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید: به‌طور منظم با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید و بازخورد بگیرید.
۴. نداشتن مدل جامع کسب‌وکار
یکی از عوامل مهم در شکست استارتاپ‌ها نداشتن مدل کسب‌وکار است. حدود ۱۷ درصداز استارتاپ‌ها به‌دلیل نداشتن مدل کسب‌وکار مشخص که درآمدزایی و استراتژی‌های رشد پایدار را ترسیم کند، شکست می‌خورند.
مدل کسب‌وکار دقیق مانند نقشۀ راه استارتاپ‌ها عمل می‌کند. در این بین، پرسش مهمی که مطرح می‌شود این است: «چرا برخی از استارتاپ‌ها مدل کسب‌وکار مشخصی ندارند؟» پاسخ می‌تواند شامل این موارد باشد:
- نداشتن درک صحیح از مدل کسب‌وکار و اجزای اصلی آن
- درگیرشدن در روزمرگی فرایندهای مدیریت کسب‌وکار
- ترس از شکست
- فقدان منابع یا تخصص لازم برای تدوین مدل جامع کسب‌وکار
برای غلبه بر چالش نداشتن مدل جامع کسب‌وکار چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- بازار را شناسایی کنید: شناسایی بازار فرایندی ضروری برای تدوین مدل کسب‌وکار موفق، توسعه استراتژی‌های بازاریابی مؤثر و غیره است.
- مدل کسب‌وکار را حول یک ارزش پیشنهادی مشخص و متقاعد‌کننده بنا کنید: ارزش پیشنهادی بیان دقیقی از مزایای محصول یا خدمات برای مشتریان هدف است. این مهمترین بخش مدل کسب‌وکار است و مبنای همه تصمیمات استراتژیک خواهد بود.
- استراتژی مشخصی برای کسب درآمد داشته باشید: استراتژی باید همه مراحل از بازاریابی تا فروش را دربرگیرد.
۵. انتخاب بازار اشتباه
صاحبان استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپا مایل‌اند وارد حوزه‌ای شوند که مخاطبان و مشتریان زیادی داشته باشد. این به‌خودی خود ایده بدی نیست، ولی خبر بد این است که در آغاز کار، عملی نیست.
هر مقدار فرایند مخاطب‌شناسی یا همان شناختن پرسونا دقیق‌تر انجام شود، بازاریابی برای مخاطب مناسب آسان‌تر است. برخی علل انتخاب بازار اشتباه از این قرارند:
- عدم درک صحیح بازار
- تمرکز بر روی محصول به‌جای تمرکز بر نیاز مشتری
- نداشتن اطلاعات کافی از مخاطبان هدف برند
برای غلبه بر چالش انتخاب بازار اشتباه چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- بازار خود را دوباره ارزیابی کنید: از نو بازار را ارزیابی کنید. تحقیقات جدیدی انجام دهید تا تقاضا برای محصول یا خدمات خود، رقبا، موانع ورود به بازار و ترجیحات مشتریان را درک کنید.
- به‌دنبال بازارهای جایگزین باشید: بازارهایی را شناسایی کنید که پتانسیل بیشتری داشته باشند.
- محصول یا خدمات خود را تغییر دهید: اگر تقاضایی برای محصول یا خدمات فعلی‌تان وجود ندارد، شاید لازم باشد آن را برای پاسخ به نیازهای بازار جدید تغییر دهید.
- روی بخشی خاص از بازار تمرکز کنید: به‌جای تلاش برای جذب کل بازار، روی بخش خاصی تمرکز کنید که تقاضای بیشتری برای محصول یا خدمات شما دارد.
۶. عدم تمرکز روی کسب‌وکار
تلاش برای انجام کارهای زیاد به‌طور هم‌زمان باعث اتلاف انرژی می‌شود. حدود ۱۳ درصد از استارتاپ‌ها به‌دلیل عدم تمرکز بر یک محصول یا خدمات اصلی شکست می‌خورند. برخی دلایل عدم تمرکز شامل این مواردند:
- داشتن ایده‌های متعدد
- داشتن اهداف نامشخص یا بلندپروازانه
- نداشتن نظم و انضباط
- کمبود منابع
- احساس فشار برای رشد سریع‌تر
برای غلبه بر چالش عدم تمرکز چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- روی یک ایده تمرکز کنید: به‌جای تمرکز هم‌زمان بر چندین ایده، روی یک ایده تمرکز کرده و آن را تا حد امکان به‌خوبی اجرا کنید.
- اهداف واضحی تعریف کنید: اهداف را به‌وضوح تعریف کنید و مطمئن شوید که همۀ اعضای تیم از آنها آگاه‌اند. این شیوه کار شما را متمرکز می‌کند.
- منظم باشید: سیستم‌ها و فرایندهایی شامل لیست‌های وظایف، برنامه‌ها یا ابزارهای مدیریت پروژه راه‌اندازی کنید.
- منابع خود را عاقلانه مدیریت کنید: منابع خود را هوشمندانه مدیریت کنید و مطمئن شوید که آنها را برای مهمترین پروژه‌های خود هزینه می‌کنید.
- واقع‌بین باشید: اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و انتظار نداشته باشید که یک‌شبه به موفقیت برسید. ساختن یک کسب‌وکار موفق به زمان و تلاش نیاز دارد.
۷. عدم شناخت نیاز مشتری
صاحبان استارتاپ‌ها باید بدانند که مشتریان چه می‌خواهند. بسیاری از کارآفرینان با این تصور که خدمات یا محصولی عالی برای ارائه دارند وارد بازار می‌شوند، اما آنها نیازهای واقعی مشتری خود را نمی‌شناسند. با تحقیق بازار دقیقاً خواهید دانست که چگونه نیازهای مشتریان بالقوه خود را برآورده کنید. برخی علل عدم شناخت مشتری شامل این مواردند:
- تحقیق بازار ناکافی
- بازخوردگیری ضعیف از مشتری
- ارتباطات ضعیف با مشتری
- عدم انطباق با تغییرات
- مدیریت نادرست رشد
برای غلبه بر چالش عدم شناخت صحیح نیاز مشتری چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- ایجاد یک فرهنگ مشتری‌محور: به همۀ کارمندان آموزش دهید که نیازهای مشتری را در اولویت قرار دهند و برای ارائۀ خدمات عالی تلاش کنند. مشتری و رفع نیازهای او نقطۀ مشترک همۀ فعالیت‌های کسب‌وکارهاست.
- استفاده از داده‌های مشتری: از داده‌های جمع‌آوری‌شده برای شخصی‌سازی تجارب مشتری و ارائۀ پیشنهادها و خدمات مرتبط بهره بگیرید.
- ایجاد وفاداری به مشتری: با ارائۀ خدمات عالی، ایجاد روابط قوی و پاداش‌دادن به مشتریان وفادار، وفاداری به مشتری را ایجاد و تقویت کنید.
- طراحی استراتژی رشد پایدار: استراتژی رشد طراحی کنید که بر درک عمیق نیازهای مشتری و توانایی پاسخ‌گویی به آنها متمرکز باشد. تمرکز بر بازاریابی و فروش بدون درنظرگرفتن رضایت مشتری بی‌فایده است.
- ایجاد کانال‌های ارتباطی مشتریان: از کانال‌هایی مانند چت آنلاین، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و پشتیبانی تلفنی برای ارتباط مؤثر با مشتری و شناخت نیازهایش استفاده کنید. به بازخورد مشتری گوش دهید و به آن پاسخ دهید. شاید لازم باشد فرایندها یا محصول و خدمات را بر اساس بازخوردها تغییر دهید.
۸. انتخاب شرکای نامتناسب
به‌دلیل کمبود منابع مالی، اغلب هنگام راه‌اندازی استارتاپ، به یک شریک نیاز است. شراکت چیز بدی نیست، به‌شرط اینکه شریکتان را به‌دقت انتخاب کرده باشید. فرض کنید یکی از شما در یک زمینه متخصص است و دیگری در حوزه‌ای متفاوت.
در این صورت، ایده‌هایتان در تضاد قرار می گیرند و بدون راه‌حل مشخص، باعث درگیری می‌شوند. شما بیشتر کار می‌کنید و شریکتان کمتر، در چنین حالتی خیلی زود دل‌خوری به وجود خواهد آمد. اگر قصد شراکت دارید، باید طرح کسب‌وکار مشخص و دقیقی داشته باشید که وظایف هریک از شرکا را مشخص می‌کند.
در این صورت می‌توانید جلوی درگیری‌ها را بگیرید. انتخاب شریک نامناسب به دلایلی اتفاق می‌افتد که از بین آنها می‌توان این دلایل را نام برد:
- تطابق‌نداشتن ارزش‌ها و هدف‌ها
- نداشتن مهارت‌ها و تخصص‌های مکمل
- بی‌اعتمادی
- شخصیت‌های ناسازگار
- نداشتن تعهد
برای غلبه بر چالش انتخاب شریک نامناسب چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- مشکلات را صادقانه حل کنید: اولین قدم این است که با شریک خود درباره مشکلاتی که تجربه می‌کنید صحبت کنید. این مکالمه باید صادقانه و احترام‌آمیز باشد. سعی کنید موردی به رفتارها اشاره کنید و به شخصیت او حمله نکنید.
- راه‌حل‌هایی را برای حل مشکلات پیدا کنید: پس از شناسایی مشکلات، با هم برای یافتن راه‌حل تلاش کنید. این امر ممکن است شامل مصالحه، تغییر وظایف یا حتی برهم‌زدن شراکت باشد.
- از مشاوره یا میانجی‌گری حرفه‌ای استفاده کنید: اگر نمی‌توانید به‌تنهایی مشکلات را حل کنید، ممکن است بخواهید از کمک یک مشاور یا میانجی حرفه‌ای استفاده کنید. آنها می‌توانند به شما کمک کنند تا ارتباطات خود را بهبود بخشید، تناقض‌ها را رفع کنید و به توافق برسید.
- در صورت لزوم، به شراکت پایان دهید: در برخی موارد، ممکن است بهترین راه‌حل پایان‌دادن به شراکت باشد. این تصمیمی دشوار است، اما گاهی اوقات ضروری است.
9. بازاریابی بد یا غفلت از بازاریابی و فروش
کسب‌وکار در دو جنبه بازاریابی و فروش خلاصه می‌شود. اگر در هر دو برتری دارید، مهم نیست که چه چیزی را می‌فروشید یا ارائه می‌دهید زیرا کسی هست که محصول را خریداری کند. اگر یکی از این دو جنبه مشکل داشته باشد، پای کسب‌وکارتان می‌لنگد زیرا در هر کسب‌وکاری همه‌چیز به فروش بستگی دارد.
تمرکز صرف بر توسعه محصول بدون توجه به بازاریابی و فروش، منجر به شکست ۱۴ درصد از استارتاپ‌ها می‌شود. مهمترین دلایل بازاریابی بد در این موارد خلاصه می‌شود:
- فقدان درک از اهمیت بازاریابی
- منابع محدود به‌ویژه برای کسبوکارهای کوچک
- نداشتن متخصصان ماهر
- تمرکز بر نتایج کوتاه‌مدت
- نداشتن استراتژی مشخص بازاریابی
- درس‌نگرفتن از نتایج کمپین‌های بازاریابی
- ترس از امتحان‌کردن شیوه‌های جدید
- عدم تطابق با روندها
- اندازه‌گیری نادرست بازگشت سرمایه (ROI)
برای غلبه بر چالش بازاریابی بد چه راه‌حل‌هایی وجود دارد؟
- درک اهمیت بازاریابی: اولین قدم درک اهمیت بازاریابی برای موفقیت کسب‌وکار شما است. بازاریابی کمک می‌کند تا مشتریان جدید جذب کنید، مشتریان موجود را حفظ کنید، سهم بازار خود را افزایش دهید و به اهدافتان برسید.
- تعیین بودجه برای بازاریابی: تعیین بودجه برای بازاریابی به عوامل مختلفی مانند اندازه کسب‌وکار، صنعت و اهداف بازاریابی‌تان بستگی دارد. پرداخت این هزینه‌ها برای کسبوکارهای کوچک دشوار است؛ اما راه‌های مختلفی برای بازاریابی با بودجه کم وجود دارد، مانند بازاریابی محتوایی، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی و بازاریابی ایمیلی.
- ایجاد یک استراتژی بازاریابی اصول‌مند: یک استراتژی بازاریابی باید با توجه مواردی از قبیل اهداف بازاریابی، مخاطب هدف، پیام، کانال‌ها یا شیوه‌های بازاریابی و بودجه طراحی شود.
- انتخاب شیوه بازاریابی مناسب: شیوه‌های بازاریابی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای رسیدن به مخاطب هدف خود استفاده کنید. بازاریابی محتوایی، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، بازاریابی ایمیلی، بازاریابی پیامکی برخی از این شیوه‌ها و کانال‌ها هستند.
- اندازه‌گیری نتایج: مهم است که نتایج کمپین‌های بازاریابی را به‌دقت تجزیه‌وتحلیل کنید. نتایج این بررسی به شما کمک می کند تا استراتژی بازاریابی خود را مطابق با نیاز بازار تنظیم کنید.
جالب است بدانید برخی از دولت‌ها انواع خاصی از حمایت‌ها و ویزا ها را برای استارتاپ ها در نظر گرفته اند. در این مورد مقالات ویزای استارتاپ کانادا، استارتاپ در هلند، استارتاپ در فنلاند و استارتاپ در انگلیس را بررسی کنید.
چگونه از شکست کسب و کارهای نوپا جلوگیری کنیم؟
تا اینجا برخی علل شکست استارتاپ‌ها را مرور کردیم. بسیاری از استارتاپ‌ها در سال‌های اولیه شکست می‌خورند. این امر نشان می‌دهد که برای موفقیت هر کسب‌وکاری باید قدم‌به‌قدم پیش رفت و تمام نکات گفته‌شده را رعایت کرد. خوب است که این موضوعات را نیز در نظر بگیرید.
برای خودتان و کسب‌وکارتان هدف تعیین کنید
دقیقاً بدانید که کجا هستید و می‌خواهید به کجا برسید. بدون هدف، کسب‌وکاری آشفته و سرگردان خواهید داشت که خیلی زود از پا می‌افتد.
تحقیق و جستجو را فراموش نکنید
در این مقاله بارها بر این موضوع تأکید کردیم. دوباره آن را تکرار می‌کنیم چون بسیار مهم است. همه‌چیز را دربارۀ بازار خود شناسایی کنید. بدانید مشتریان چه می‌خواهند. از درآمد، خواسته‌هایشان و آنچه که باعث می‌شود خرید کنند مطلع شوید. هر چه بیشتر بدانید، مسیر برایتان مشخص‌تر خواهد شد.
کسب‌وکار خود را دوست داشته باشید
کارآفرینی و راه‌اندازی استارتاپ، مسیری پرفرازو‌نشیب است. خودتان را برای سختی‌ها و مشکلات پیش‌بینی‌نشده آماده کنید. اگر کاری را که انجام می‌دهید دوست نداشته باشید، خیلی زود جا می‌زنید و دست از رقابت می‌کشید. باید اشتیاق داشته باشید، وگرنه فقط یک شغل دارید که آن را هم خیلی زود از دست می‌دهید.
دست از کار نکشید
مهم نیست که کسب‌وکار چقدر موفق است؛ یک لحظه غفلت باعث می‌شود خرابی‌های زیادی به بار بیاید. باید همیشه آماده باشید و رقبا را دست‌کم نگیرید. مهم است به خاطر داشته باشید که مسیر هر استارتاپی منحصربه‌فرد است و غلبه بر چالش‌های پیش‌رو نیازمند انعطاف‌پذیری، پشتکار و تعهد به یادگیری مداوم است.
روی اهداف خود متمرکز بمانید، به‌طور مداوم بازخورد بگیرید و پذیرای تغییرات باشید تا در بلندمدت، شانس موفقیت استارتاپ خود را افزایش دهید.