تحصیل در روسیه

درس خواندن در روسیه یکی از گزینه‌های پرطرفدار این سال‌هاست. نزدیکی به ایران، هزینه پایین زندگی، شرایط آسان برای گرفتن ویزا وجود دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم ایران باعث شده تا مهاجرت تحصیلی به روسیه انتخابی عقلانی شود.

پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، نفت و گاز پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی هستند که دانشجویان در روسیه دنبال می‌کنند. وجود دانشگاه‌های معتبر و شهریه‌های مقرون به صرفه باعث شده سالانه حدود 350000 دانشجو برای تحصیل به روسیه مهاجرت کنند.

روسیه بیش از 4000 برنامه تحصیلی مختلف در 750 دانشگاه ارائه می‌کند و امکان درس خواندن در روسیه به زبان انگلیسی هم وجود دارد.

در این مقاله همه اطلاعاتی که پیش از شروع دوره تحصیلی در روسیه باید بدانید را آورده‌ایم. محتوای این مقاله توسط کارشناسان متخصص سوگیموتو ویزا تایید و اعتبارسنجی شده است.

چرا تحصیل در روسیه؟

هر ساله حدود 400000 دانشجوی بین‌المللی در روسیه تحصیل می‌کنند. روسیه یک سابقه دیرینه در آموزش با کیفیت بالا برای همه شهروندان دارد. تحصیل در روسیه فرصت استفاده از یکی از بهترین سیستم‌های آموزشی در جهان است. نرخ باسوادی روسیه (98٪) از اکثر کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا بیشتر است.

دلایل اصلی و مهمی که دانشجویان روسیه برای تحصیل انتخاب می‌کنند:

• هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه + زندگی با کیفیت اروپایی
• وجود بیش از 600 دانشگاه معتبر جهانی
• بدون نیاز به آیلتس و تافل
• امکان تحصیل به زبان انگلیسی
• داشتن ویزای همراه
• 11 دانشگاه دارای رتبه زیر 500 در رنکینگ QS
• وجود بورسیه‌های تحصیلی متنوع
• هزینه مقرون به صرفه حدود 2 تا 8 هزار دلار در سال

تحصیل در روسیه بدون مدرک زبان و آزمون ورودی؟

شرایط ورود دانشجویان به روسیه نسبت به بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر ساده‌تر است. مدرک زبان، شرط معدل و محدودیت سنی برای تحصیل در روسیه وجود ندارد یا بسیار آسان است.

برای ورود به دانشگاه‌های روسیه نیازی به شرکت در آزمون ورودی ندارید؛ در حالی که دیگر همسایه ایران، ترکیه، شرایط سختگیرانه‌تری برای ورود به دانشگاه دارد. برای تحصیل در ترکیه شرکت در آزمون ورودی الزامی است.

تنها شرط ورود به دانشگاه‌های روسیه گذراندن دوره پادفک است. پادفک نوعی دوره آمادگی برای ورود به دانشگاه‌های روسیه است. دانشجویان خارجی پیش از ورود به دانشگاه، ملزم به گذراندن دوره پادفک و آزمون پادفک هستند.

در پایان دوره پادفک دانشجو مدرک زبان روسی سطح A2 و بالاتر دریافت می‌کند. اطلاعات بیشتر در مورد دوره پادفک روسیه ↖

برای پذیرش رشته‌های پزشکی در روسیه، دانش زبان تا سطح A2 الزامی است.

شرایط تحصیل در دانشگاه‌های روسیه چگونه است؟

تحصیل در دانشگاه‌های روسیه به ویژه در رشته‌های مهندسی، پزشکی و علوم پایه بسیار مورد توجه دانشجویان بین‌المللی است. این دانشگاه‌ها معمولاً شهریه‌های معقولی دارند و کیفیت آموزش بالایی ارائه می‌دهند.

چه نکاتی برای تحصیل در روسیه مهم است:

• زبان آموزش: اکثر دانشگاه‌ها دوره‌های به زبان روسی ارائه می‌دهند، اما دانشگاه‌های بزرگ و برخی رشته‌های خاص ممکن است دوره‌هایی به زبان انگلیسی داشته باشند.
• فرآیند پذیرش: فرآیند پذیرش در دانشگاه‌های روسی به طور معمول شامل ارسال مدارک تحصیلی، گذراندن آزمون ورودی و در برخی موارد مصاحبه است.
• هزینه‌ها: شهریه دانشگاه‌ها بسته به رشته، دانشگاه و شهر متفاوت است. همچنین، هزینه‌های زندگی در روسیه نیز به شهر و سبک زندگی شما بستگی دارد.
• ویزای تحصیلی: برای تحصیل در روسیه به ویزای تحصیلی نیاز دارید. این ویزا معمولاً پس از پذیرش در دانشگاه صادر می‌شود.

شرایط سنی تحصیل در روسیه

برای تحصیل در دانشگاه‌های روسیه محدودیت سنی خاصی وجود ندارد و با داشتن حداقل 18 سال سن می‌توان اقدام کرد. اما بهترین سن برای تحصیل دوره کارشناسی در روسیه تا 30 سال و برای مقطع کارشناسی ارشد تا 40 سال است.

توجه کنید که با سنین بالاتر هم می‌توان اقدام کرد و موارد موفقی در سن‌های بالاتر هم وجود داشته است.

حداقل معدل برای تحصیل در روسیه

برخلاف بسیاری از کشورها، برای ورود به دانشگاه‌های روسیه محدودیت معدل وجود ندارد.

البته برخی دانشگاه‌های جهانی روسیه، مانند دانشگاه ملی سن پترزبورگ برای پذیرش شرط معدل 18.4 و نمره زبان سطح B2 دارند. ولی این قانونی برای همه دانشگاه‌ها نیست و دانشجویان با هر معدلی می‌توانند از دانشگاه‌های روسیه پذیرش بگیرند.

البته دوره‌های پادفک برخی دانشگاه‌های معتبر ظرفیت محدودی دارند و معدل بالاتر شانس پذیرش شما را در مقایسه با رقبا افزایش می‌دهد.

تحصیل در دانشگاه‌های روسیه

براساس آمار سال 2024، بیش از 350 هزار دانشجوی خارجی در روسیه در حال تحصیل هستند و درس خواندن در این کشور هر سال محبوب‌تر می‌شود. البته بعد از حمله روسیه به اوکراین برای مدتی مهاجرت تحصیلی به روسیه از رونق افتاد.

دانشگاه‌های روسیه ارتباطات قوی با صنایع و شرکت‌های بزرگ دارند که به دانشجویان کمک می‌کند تا تجربه کاری کسب کرده و برای بازار کار بین‌المللی آماده شوند.

همچنین، دانشجویان خارجی در حین تحصیل اجازه دارند به صورت پاره‌وقت کار کنند که این فرصت به آن‌ها کمک می‌کند تا هم تجربه کاری بیشتری کسب کرده و هم هزینه‌های خود را مدیریت کنند.

دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد در روسیه

تحصیل مقطع کارشناسی در روسیه برای دانشجویان بین‌المللی شرایط متنوع و جذابی دارد. اکثر دانشگاه‌های روسیه برنامه‌های کارشناسی را در رشته‌های متنوعی ارائه می‌دهند که به زبان روسی و در برخی موارد به زبان انگلیسی نیز تدریس می‌شوند.

دوره‌های کارشناسی روسیه معمولا 4 ساله هستند. برای پذیرش دوره لیسانس متقاضی باید مدرک دوره پادفک، دیپلم و ریزنمرات دبیرستان را ارائه کند.

دوره‌های کارشناسی ارشد تخصصی‌تر بوده و در 2 سال ارائه می‌شوند. در پایان مقطع ارشد ارائه یک پایان‌نامه ضروری است.

بهترین دانشگاه‌های روسیه

طبق رنکینگ جهانی QS 2025 بهترین دانشگاه‌های مسکو به شرح زیر است:

رتبه در روسیه	نام دانشگاه	QS 2024 رتبه جهانی	شهر
1	دانشگاه لومونوسف	94	مسکو
2	دانشگاه باومن	298	مسکو
3	دانشگاه RUDN	316	مسکو
4	دانشگاه ملی سن پترزبورگ	365	سن پترزبورگ
5	دانشگاه فدرال کازان	401	کازان
6	دانشگاه HSE	410	مسکو
7	دانشگاه تامسک	431	تامسک

هزینه تحصیل در روسیه

روسیه مقصدی مقرون‌به‌صرفه برای مهاجرت تحصیلی است. شهریه دانشگاه‌های روسیه پایین است.

علاوه بر این بورسیه‌های تحصیلی متنوعی هم وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان شهریه دانشگاه را تا 100% کاست.

مهمترین بورسیه‌های تحصیلی روسیه عبارتند از:

• بورسیه دولتی روسیه
• بورسیه Open Doors روسیه
• بورسیه اسکالتچ / اسکولتچ روسیه

شهریه تحصیل برای دانشجوهای بین‌المللی در روسیه به شرح زیر است:

• شهریه مقطع لیسانس: 10600-1475 یورو در سال
• شهریه مقطع کارشناسی ارشد: 5540-1770 یورو در سال
• شهریه مقاطع خاص (دوره‌هایی مانند پزشکی که بیش از 5 سال طول می‌کشند: 7600-1475 یورو در سال

هزینه زندگی در روسیه برای دانشجویان

هزینه‌های زندگی شامل: هزینه اقامت، خوراک، حمل‌ونقل می‌شود. میانگین هزینه ماهانه زندگی در روسیه حدود 300 تا 600 یورو است. واضح است که این هزینه در شهرهای بزرگ بیشتر است و در مناطق شهری کوچک‌تر مخارج زندگی پایین‌تر است.

میانگین برخی هزینه‌های زندگی در روسیه:

• هزینه اقامت در خوابگاه: 56-5 یورو در ماه
• هزینه اقامت در آپارتمان: 400-170 یورو در ماه
• مواد غذایی و خریدهای سوپرمارکتی: 150-120 یورو در ماه
• جابجایی: 5 یورو در ماه (با وسایل حمل‌ونقل عمومی)
• تفریح و سرگرمی: 60-40 یورو در ماه

مدارک لازم برای پذیرش در دانشگاه‌های روسیه

مدارک مورد نیاز برای پذیرش در دانشگاه‌های روسیه بسته به رشته تحصیلی و قوانین دانشگاه ممکن است متفاوت باشد. اصلی‌ترین مدارکی که لازم است ارائه کنید عبارتند از:

• پاسپورت معتبر
• عکس بیومتریک
• مدارک تحصیلی
• ریزنمرات آخرین دوره تحصیلی
• مدرک زبان یا گواهی دوره پادفک
• گواهی سلامت
• تست اعتیاد، ایدز و هپاتیت
• ارائه چکیده پایان‌نامه، مقالات، ابتکارها و اختراعات علمی (برای تحصیلات تکمیلی)

کار حین تحصیل در روسیه

دانشجویانی که از ایران به روسیه می‌روند، برای کار حین درس خواندن باید مجوز دریافت کنند. برای کار در زمان تعطیلات محدودیتی وجود ندارد و نیازی به دریافت مجوز نیست.

برای دریافت مجوز کار دانشجویی در روسیه، به دفاتر اداره کل امور مهاجرت وزارت کشور روسیه درخواست ارسال کنید. این مجوز کار تا زمانی که در روسیه اقامت دارید معتبر است.

هزینه دریافت مجوز کار دانشجویی مبلغی معادل 1.775.400 میلیون تومان است.

مدارک لازم برای دریافت ورک پرمیت دانشجویی در روسیه

لیست مدارک شامل:

• مجوز اقامت دانشجویی معتبر
• شغلی مطابق با تخصص و رشته تحصیلی
• محل کار در محدوده نزدیک به دانشگاه
• مدرک ثبت‌نام در دانشگاه

ویزای تحصیلی روسیه

ویزا دانشجویی معمولی برای شهروندان ایران و سایر کشورها بر۲ اساس صادر می‌شود:

• بر اساس دعوتنامه صادر شده توسط وزارت امور داخلی فدراسیون روسیه (MIA روسیه)
• بر اساس تصمیم وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه (MFA روسیه)

ویزا دانشجویی می‌تواند یک بار ورود یا دو بار ورود باشد که تا 90 روز اعتبار دارد.

تمدید بعدی ویزا توسط MIA روسیه با توجه به محل اقامت و ثبت مهاجرت با صدور ویزای چندبار ورود برای مدت اعتبار قرارداد ثبت‌نام که طبق قوانین آموزشی فدراسیون روسیه تسویه شده است انجام می‌شود. تمدید ویزای دانشجویی برای حداکثر یک سال دیگر انجام می‌شود.

مدارک برای ویزای تحصیلی روسیه

برای درخواست ویزای دانشجویی باید مدارک زیر را راسال کنید:

1. ارائه دعوت‌نامه صادرشده توسط وزارت امور داخلی فدراسیون روسیه یا تصمیم وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه برای صدور ویزا
2. پاسپورت با حداقل 18 ماه اعتبار و 2 صفحه خالی
3. کپی صفحه مشخصات شخصی، عکس بیومتریک و پاسپورت
4. فرم درخواست ویزا که در سایت visa.kdmid.ru تکمیل و امضا شده است
5. عکس رنگی 3.5 در 4.5 سانتی‌متر.
6. بیمه نامه پزشکی معتبر در روسیه
7. کارت دانش‌آموزی (برای دانش‌آموزان مقطع دوم دبیرستان و بالاتر)
8. برای داوطلبان زیر 18 سال:
   • کپی شناسنامه
   • رضایت والدین برای خروج فرزند از کشور

نکته: همه مدارک باید به زبان روسی ترجمه و توسط وزارت امور خارجه ایران تایید شوند.

تحصیل در روسیه، بله یا خیر؟

درس خواندن در کشور روسیه به دلیل نزدیکی به ایران، ریسک ویزای بسیار پایین، هزینه‌های مقرون به صرفه و امکان تحصیل در داننشگاه‌های بین‌المللی که با بهترین دانشگاه‌های جهان همکاری دارند، در سال‌های اخیر بسیار پرطرفدار شده است.

بزرگترین کشور جهان، روسیه در شرق آسیا در شرق اروپا و شمال آسیا واقع شده و بیش از 144 میلیون نفر جمعیت دارد. پایتخت روسیه شهر مسکو است.

دانشگاه لومونوسف مسکو، دانشگاه ملی سن پترزبورگ و دانشگاه کازان اصلی‌ترین مقاصد دانشجویانی است که از سراسر دنیا برای تحصیل به روسیه می‌آیند. مسکو و سن پترزبورگ اصلی‌ترین مراکز دانشجویی روسیه هستند.

اگر علاقمند به تحصیل در کشورهای شروق اروپا هستید پیشنهاد می‌کنیم درباره تحصیل در مجارستان، تحصیل در رومانی و دوره زبان رومانی بیشتر بخوانید.

سوالات متداول