مهاجرت به کانادا برای کادر درمان به ویژه پزشکان انتخاب معقول و پرطرفداری است. طبق داده‌های CIHI میانگین درآمد سالانه پزشکان در کانادا 380 هزار دلار است؛ این عدد در استان‌های مختلف بین 300 تا 450 هزار دلار در سال متغیر است.
اصلی‌ترین پیش‌نیاز مهاجرت به کانادا برای پزشکان، معادلسازی مدرک و اخذ مجوز طبابت در استان محل سکونت است؛ برای این منظور لازم است از یکی از دانشگاه‌های موجود در «فهرست جهانی مدارس پزشکی (WDOMS)» فارغ‌التحصیل شده باشید و در آزمون‌های تئوری و عملی شرکت کنید.
در ادامه این مطلب به بررسی روش‌های مهاجرت پزشکان به کانادا، معادلسازی مدرک و هزینه‌ها می‌پردازیم و چک لیستی از مدارک مورد نیاز را بررسی می‌کنیم.
| عنوان شغلی | کد ناک | سطح TEER | نمونه تخصص‌ها |
|---|---|---|---|
| پزشک عمومی و پزشک خانواده | 31102 | 1 | پزشک خانواده، پزشک عمومی |
| متخصصان بالینی و علوم آزمایشگاهی | 31100 | 1 | داخلی، قلب، اطفال، روان‌پزشکی، پاتولوژی |
| متخصصان جراحی | 31101 | 1 | جراحی عمومی، ارتوپدی، مغز و اعصاب، قلب و عروق |
شرایط مهاجرت پزشکان به کانادا
🔸 داشتن مدرک پزشکی معتبر
مهم‌ترین شرط برای مهاجرت پزشکان به کانادا داشتن مدرک پزشکی از یکی از دانشگاه‌های موجود در لیست “فهرست جهانی مدارس پزشکی» (World Directory of Medical Schools)” است. در ادامه لیست دانشگاه‌های ایرانی مورد تایید را می‌بینیم:
| دانشگاه | شناسه WDOMS |
|---|---|
| دانشگاه علوم پزشکی تهران (TUMS) | F0000738 |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران (IUMS) | F0000285 |
| دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (SBMU) | F0001856 |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | F0001106 |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز | F0000710 |
| دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز | F0001492 |
| دانشگاه علوم پزشکی گیلان | F0000006 |
| دانشگاه علوم پزشکی یزد (شهید صدوقی) | F0001725 |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | F0001723 |
| دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان | F0000672 |
| دانشگاه علوم پزشکی ارومیه | F0001165 |
| دانشگاه علوم پزشکی بابل | F0000917 |
| دانشگاه علوم پزشکی سمنان | F0000418 |
| دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد | F0000912 |
| دانشگاه علوم پزشکی فسا | F0000416 |
| دانشگاه علوم پزشکی جهرم | F0000913 |
| دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر | F0006741 |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد | F0001494 |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | F0000005 |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه | F0008558 |
| دانشگاه علوم پزشکی کاشان | F0000004 |
🔸 اعتبارسنجی مدرک تحصیلی توسط کمیته پزشکی کانادا (Medical Council of Canada)
برای این کار لازم است در سایت physiciansapply.ca اکانت بسازید و مدارک خود را برای Source Verification بفرستید. تاییدیه باید از سمت دانشگاه محل تحصیل به شورای پزشکی کانادا (MMC) ارسال شود و فرایند ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
مدارکی که معمولا باید بفرستید:
- مدرک پزشکی (Degree/Diploma)
- ریز نمرات پزشکی (Transcript)
- (در صورت وجود) اینترنشیپ/Pre-Diploma Training یا فرم‌های مرتبط که MCC منتشر کرده است
🔸 مدرک زبان
مدرک و نمره زبان مورد نیاز به مسیری که برای مهاجرت انتخاب می‌کنید بستگی دارد.
- اکسپرس اینتری: حداقل CLB 7 در هر 4 مهارت
- کلاس تجربه کانادایی (CEC): برای TEER 0/1 → CLB 7؛ برای TEER 2/3 → CLB 5
- برنامه مهاجرت آتلانتیک: حداقل CLB/NCLC 4 (پایین‌تر از اکسپرس اینتری)
- برنامه‌های استانی: به‌صورت استانی تعیین می‌شود (اغلب CLB 6–7 برای مشاغل حرفه‌ای)
معادل‌های CLB 7 در هر آزمون (حداقل قابل قبول برای پزشکان TEER 1):
| آزمون | شنیداری | خواندن | نوشتن | گفتاری |
|---|---|---|---|---|
| IELTS General | 6.0 | 6.0 | 6.0 | 6.0 |
| CELPIP General | 7 | 7 | 7 | 7 |
| PTE Core | 60–70 | 60–68 | 69–78 | 68–75 |
| TEF Canada (NCLC 7) | 249–279 | 207–232 | 310–348 | 310–348 |
| TCF Canada (NCLC 7) | 458–502 | 453–498 | 10–11 | 10–11 |
*اعداد دقیق از جدول‌های رسمی IRCC گرفته شده‌اند.
🔸 سابقه کار در ایران
سابقه‌های قابل قبول:
حداقل 1 سال (1560 ساعت) سابقه کار تمام وقت در 10 سال گذشته (در یکی از گروه‌های TEER 0/1/2/3). توجه کنید سابقه کار حین تحصیل معتبر نیست و نمی‌توان آن را به عنوان سابقه کار ارائه کرد.
برای هر دوره شغلی که ادعا می‌کنید گذرانده‌اید، یک نامه رسمی با سربرگ کارفرما ارائه دهید که شامل اطلاعات زیر باشد:
- نام کارفرما، اطلاعات تماس، ایمیل، تلفن منابع انسانی
- عوان شغلی شما + کد ناک شغلی
- تاریخ شروع و پایان + وضعیت استخدام
- میانگین ساعت کاری در هفته و نوع پرداخت
- شرح وظیفه + حقوق و مزایا + محل کار + نام و سمت
قرارداد کار، حکم کارگزینی، فیش حقوق (چند ماه)، فرم‌های مالیاتی/بیمه‌ای به عنوان مدارک پشتیبان پذیرفته‌شده هستند.
🔸 گذراندن آزمون‌های «کمیته پزشکی کانادا» شامل MCCQE و آزمون عملی NAC OSCE
- MCCQE Part I (آزمون کتبی صلاحیت شورای پزشکی کانادا): آزمون یک‌روزه، کامپیوتری، برای سنجش دانش پایه و تصمیم‌گیری بالینی در سطح پایان پزشکی عمومی. از آوریل ۲۰۲۵ به‌صورت دو بخش سوالات چهارگزینه‌ای برگزار می‌شود.
- کل آزمون: ۲۳۰ MCQ در ۲ بخش ۱۱۵ سوالی
- ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه برای هر بخش
- از آوریل ۲۰۲۵، نمره روی مقیاس ۳۰۰–۶۰۰ گزارش می‌شود؛ نمره قبولی = ۴۳۹ (میانگین ۴۵۰، SD=30). این تغییر پس از standard-setting رسمی اعمال شده و برای سشن‌های پس از آوریل ۲۰۲۵ هم برقرار است.
- NAC OSCE (National Assessment Collaboration): یک OSCE نیم‌روزه برای سنجش آمادگی بالینی IMGها برای ورود به رزیدنتی کانادا. معمولاً سالی دو بار (بهار/پاییز) برگزار می‌شود.
- از داخل physiciansapply.ca ثبت‌نام می‌کنید و تا ۳ مرکز ترجیحی را به ترتیب انتخاب می‌کنید؛ تخصیص نهایی با MCC است.
🔸 اخذ مجوز طبابت استانی از Provincial Medical College
در کانادا، مجوز طبابت را «کالج پزشکان و جراحان» هر استان صادر می‌کند. قواعد پایه مشترک‌اند، اما جزئیات و کلاس‌های مجوز (Provisional/Assessment/Associate/Observer…) و مسیرهای ارزیابی در هر استان اندکی متفاوت است. مسیر شما باید هم‌زمان با الزامات کالج استانی و وضعیت مهاجرت یا کار پیش برود.
پیش‌نیازهای مشترک اکثر استان‌ها:
- مدرک پزشکی از دانشگاه موجود در WDOMS
- تایید اصالت مدارک در physiciansapply.ca (MCC)
- گذراندن آزمون‌ها
- مدرک زبان حرفه‌ای مطابق سیاست استان
- سابقه/ارزیابی بالینی در کانادا از طریق Practice-Ready Assessment (PRA) یا رزیدنتی/فِلُوشیپ (بسته به مسیر)
- سایر الزامات اداری: عدم سوءپیشینه/گواهی حرفه‌ای، بیمه مسئولیت حرفه‌ای (CMPA)، سلامت/ایمنی، و وضعیت کار قانونی
نقشه راه معادلسازی مدرک پزشکی و اخذ مجوز طبابت
معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا با 2 هدف انجام می‌شود:
1. معادلسازی مدرک برای مهاجرت
2. معادلسازی مدرک برای اخذ مجوز طبابت
معادلسازی مدرک برای مهاجرت
برای این منظور لازم است در سایت PhysicianApply.ca، زیر نظر شورای پزشکی کانادا (MMC)، پروفایل ایجاد کنید و بعد از گرفتن تاییدیه از دانشگاه مبدا در ایران، درخواست ECA ثبت کنید.
معادلسازی برای اخذ مجوز طبابت
- تایید مدرک و Source Verification در وبسایت رسمی شورای پزشکی کانادا physiciansapply.ca
- گذراندن آزمون‌های تئوری و عملی
- Medical Council of Canada Qualifying Examination (MMCQE)
- National Assessment Collaboration (NAC)
- کار در کانادا و کسب تجربه کانادایی
- Observership
- Clinical Assistant
- Research
- اخذ پذیرش دوره رزیدنتی (CaRMS)
- دریافت مجوز طبابت استانی
روش‌های مهاجرت به کانادا برای پزشکان
اکسپرس اینتری Express Entry
مسیر اکسپرس اینتری برای چه کسانی؟ پزشکان گروه TEER 1 با سابقه کار و دانش زبان مناسب.
زیرمسیرها و نکته‌های ویژه ۲۰۲۵:
- Federal Skilled Worker / Canadian Experience Class: مسیرهای پایه؛ حداقل زبان معمولاً CLB 7 برای TEER 0/1. انتخاب‌ها می‌تواند «عمومی» یا «بر پایه دسته‌ها» باشد.
- دعوت‌های دسته‌محور ۲۰۲۵: دولت کانادا اعلام کرده در ۲۰۲۵ هم «سلامت و خدمات اجتماعی»، «فرانکوفون»، «آموزش» و «صنایع فنی» از دسته‌های هدف هستند. برای پزشکان، دسته سلامت/خدمات اجتماعی و فرانکوفون مهم‌اند.
- شواهد بازار (نمونه اخیر): قرعه‌کشی ۱۶ اکتبر ۲۰۲۵ مخصوص سلامت و خدمات اجتماعی برگزار شد.
برنامه‌های استانی (PNPs)
مسیر برنامه‌های استانی کانادا برای چه کسانی؟ کسانی که جاب‌آفر یا پیوند استانی دارند یا در استان مورد نظر سابقه کار یا تحصیل دارند.
مسیرهای شاخص برای پزشکان:
- بریتیش‌کلمبیا – BC PNP (Skills Immigration: Health Authority)
برای پزشکان (و NP/Midwife) با پیشنهاد شغلی دائم از Health Authorityهای BC. این مسیر «ثبت‌نام امتیازی» برخی زیرگروه‌ها را دور می‌زند و مستقیم اپلای می‌شود. راهنمای رسمی Welcomebc مسیر Health Authority را معرفی کرده است. - نوا اسکوشیا – NSNP (دو مسیر ویژه پزشکان)
- Physician Stream: با جاب‌آفر تأییدشده از NS Health Authority یا IWK؛ خارج از اکسپرس اینتری.
- Labour Market Priorities for Physicians (EE): فقط برای کسانی که Letter of Interest می‌گیرند + جاب‌آفر از NSHA/IWK؛ داخل اکسپرس اینتری. راهنمای رسمی فوریه ۲۰۲۵، NOCهای 31100/31101/31102 را نام می‌برد.
- ساسکاچوان – مسیر PRA + نامزدی
استان از SIPPA (Practice-Ready Assessment) برای آماده‌به‌کار کردن پزشکان خانواده استفاده می‌کند؛ قبولی در ارزیابی، راه را برای مجوز موقت و سپس نامزدی/اقامت باز می‌کند. - انتاریو – OINP
پزشکان معمولا از Employer Job Offer: Foreign Worker یا استریم‌های اکسپرس اینتری OINP استفاده می‌کنند (با جاب‌آفر پزشکی یا حمایت کارفرما/شبکه درمانی). صفحه «به‌روزرسانی‌های ۲۰۲۵» چارچوب تغییرات سال را می‌دهد.
برنامه مهاجرت آتلانتیک (AIP)
مسیر مهاجرت آتلانتیک برای پزشکانی که از کافرمای تایید شده در یکی از 4 استان حوزه آتلانتیک جاب آفر دارند مناسب است. لیست استان‌های آتلانتیک:
- نوا اسکوشیا
- نیوبرانزویک
- جزیره پرنس ادوارد
- نیوفاندلند و لابرادور
کارفرما باید اول «Designation» بگیرد و بعد برای هر پرونده «Endorsement» صادر شود؛ سپس شما PR و (در صورت نیاز) مجوز کار می‌گیرید.
مهاجرت پزشکان به کبک (خارج از اکسپرس اینتری فدرال)
برای استان کبک پزشکان می‌توانند از مسیر برنامه انتخاب نیروی کار ماهر کبک (QSWP) و ساخت پروفایل Arrima اقدام کنند. سیستم آریما شبیه به اکسپرس اینتری در استان کبک است که برخی قوانین و سیستم امتیازدهی آن با اکسپرس اینتری فدرال کمی تفاوت دارد.
اطلاعات بیشتر: مهاجرت به استان کبک کانادا
حقوق پزشک در کانادا چقدر است؟
متوسط پرداخت ناخالص پزشکان بر اساس گروه تخصص
- پزشکی خانواده (Family Medicine): 308 هزار دلار کانادا در سال
- تخصص‌های داخلی/پزشکی (Medical Specialties): 394 هزار دلار کانادا در سال
- تخصص‌های جراحی (Surgical Specialties): 531 هزار دلار کانادا در سال
متوسط پرداخت ناخالص پزشکان به تفکیک استان
- میانگین ملی کانادا: 369 هزار دلار کانادا در سال
- آلبرتا: 410 هزار دلار کانادا در سال (بیشترین میانگین حقوق)
- نوا اسکوشیا: 302 هزار دلار کانادا در سال (کمترین ماینگین حقوق)
مدارک موردنیاز در مسیر مهاجرت پزشکان به کانادا
- پاسپورت معتبر، عکس بیومتریک
- مدرک پزشکی با Canada Sponsor Note در WDOMS + ریزنمرات
- ترجمه رسمی مدارک تحصیلی/پزشکی و سوابق نظام پزشکی ایران
- ECA از MCC (در صورت استفاده برای اکسپرس اینتری)
- نتایج MCCQE Part I و NAC OSCE (برای رزیدنتی/مجوز)
- گواهی زبان (IELTS/CELPIP یا TEF/TCF برای فرانسه) مطابق برنامه انتخابی
- رزومه، توصیه‌نامه‌های حرفه‌ای، سوابق کار، سوءپیشینه و معاینات پزشکی مهاجرتی (IME)
هزینه‌های احتمالی مهاجرت به کانادا برای پزشکان
در جدول زیر برآوردی از هزینه‌های احتمالی که پزشکان در مسیر مهاجرت به کانادا پیش رو دارند را آوریده ایم. توجه کنید که ارقام دقیق بسته به زمان/محل آزمون و تغییرات سالانه متفاوت است، قبل از اقدام حتما صفحه رسمی شورای پزشکی کانادا physiciansapply.ca را چک کنید.
| قلم هزینه | بازه/نمونه (CAD) |
|---|---|
| ایجاد حساب و خدمات physiciansapply.ca / مدارک | متغیر |
| MCCQE Part I (هزینه آزمون) | ~۱,۵۰۰$ (تقریبی) |
| NAC OSCE (هزینه آزمون) | بر اساس اعلام MCC |
| ترجمه رسمی و ارسال بین‌المللی | ۲۰۰–۱,۰۰۰$+ |
| هزینه‌های مهاجرتی (پروسسینگ/بایومتریک) | مطابق IRCC |
| تمکن مالی (اکسپرس اینتری/فدرال) | طبق جدول سالانه IRCC |
بهترین استان‌های کانادا برای پزشک‌ها (از نگاه فرصت و سیاست‌ها)
- نوا اسکوشیا (Nova Scotia): تمرکز پررنگ بر جذب پزشک، گزارش جذب ۲۰۲۴–۲۰۲۵ و برنامه‌های تشویقی مالی (تا ۱۲۵ هزار دلار بسته به شرایط). شبکه‌های حمایتی IMGs فعال
- ساسکاچوان (Saskatchewan): Rural Physician Incentive Program و گسترش مشوق‌های ۲۰۲۵ برای مناطق جدید (تا ۲۰۰ هزار دلار برای پزشک خانواده در برخی طرح‌ها؛ و مشوق‌های جداگانه برای روان‌پزشکان)
- بریتیش‌کلمبیا (BC): مسیرهای متنوع مجوز برای IMGs (Provisional/Associate/Observer) و تقاضای بالا در مناطق غیرشهری
یادداشت پایانی: با دید باز مسیر مهاجرت را شروع کنید!
مهاجرت پزشکان به کانادا مسیری چند مرحله‌ای است: از تایید مدرک در WDOMS و ارسال تاییدیه از سمت دانشگاه محل تحصیل به شورای پزشکی کانادا (MCC) تا گذراندن آزمون‌های عملی و تئوری و در نهایت اخذ پذیرش در دوره رزیدنتی و دریافت مجوز طبابت استانی.
فرایند مهاجرت به کانادا برای پزشکان ممکن است طولانی و پیچیده به نظر برسد اما با برنامه‌ریزی دقیق و اطلاع از قوانین به‌روز، می‌توانید مسیر را کوتاه کنید. برای گرفتن مشاوره رایگان و شروع مسیر با یک تیم متخصص و حرفه‌ای باتجربه، می‌توانید فرم ارزیابی رایگان را پر کنید.
سوالات متداول
مدرک پزشکی از مدرسهٔ موجود در WDOMS (ترجیحاً با Canada Sponsor Note) + زبان موردنیاز برنامه (مثلاً CLB7 برای بیشتر مسیرهای اکسپرس اینتری) + سابقه کار مطابق NOC؛ مجوز طبابت مرحلهٔ جداگانه‌ای نزد کالج‌های استانی است.
گزارش ECA برای پرونده‌های مهاجرتی ۵ سال اعتبار دارد.
رقابتی و چندمرحله‌ای است: مسیر مهاجرت (EE/PNP/AIP…) + ارزیابی‌های حرفه‌ای (MCC، PRA/رزیدنتی) + مجوز استانی؛ PRAها معمولاً همراه «تعهد خدمت» در مناطق نیازمند هستند.
آیا با بله، اگر مدرسه‌تان در WDOMS قابل‌قبول باشد و پس از طی آزمون/ارزیابی‌ها، از کالج استانی مجوز بگیرید؛ صرفِ مدرک کافی نیست.داشتن مدرک پزشکی از ایران می‌توان در کانادا طبابت کرد؟
میانگین پرداخت ناخالص بالینی سال ۲۰۲۲–۲۰۲۳ حدود ۳۶۹ هزار دلار (دامنهٔ استانی: حدود ۳۰۲ هزار در نوااسکوشیا تا ۴۱۰ هزار در آلبرتا)؛ این ارقام قبل از هزینهٔ مطب و مالیات‌اند.
مسیرهای اصلی: اکسپرس اینتری (از جمله دورهای «دسته‌محور» برای سلامت/فرانکوفون)، برنامه‌های استانی (PNP)، و برنامه آتلانتیک (AIP)؛ کبک مسیر جداگانهٔ QSWP دارد.
MCC Examination Objectives و «بلوپرینت» رسمی MCCQE Part I مرجع طراحی سؤال‌ها هستند.
بله؛ همسر/پارتنر و فرزندان وابسته می‌توانند همراهِ پروندهٔ PR بیایند یا بعداً اسپانسر شوند.
پس از دریافت مجوز مستقل از کالج استان و تکمیل الزامات حرفه‌ای (مانند ثبت برای شمارهٔ بیلینگ و عضویت CMPA) می‌توانید مطب راه‌اندازی کنید؛ جزئیات، استانی است (نمونه انتاریو).